Samanlikning av songtekstar

Den 6. februar er det samane sin nasjonaldag. I denne oppgåva skal elevane samanlikne songtekstane Samefolkets song (den nynorske versjonen) og Nordmannen. Dei skal finne likskapar og skilnader i tekstane som skildrar natur, vêr, årstider og folk. 

Tekst: Nynorsksenteret
Foto: Billie Grace Ward (CC BY 2.0)

Dette opplegget kan gjennomførast med elevar frå 5. trinn til og med vidaregåande. På enkelte trinn kan det sikkert vere litt mykje å lese alle versa i begge songane. Då kan ein til dømes plukke ut nokre av versa og bruke oppgåvene som passar til dei. 

Opplegg i klasserommet

1. Høyr gjennom begge songane medan du har teksten på storskjerm. Tips: Det finst ulike versjonar på YouTube.

2. La elevane jobbe to og to. Dei må ha begge songtekstane tilgjengelege på nett eller papir. Be dei fylle ut skjemaet som vi har lagt ved. (Det kan vere lurt å skrive det ut i A3-format dersom elevane skal skrive for hand.)

3. Etter at elevane har jobba i par, kan de gå gjennom svara i fellesskap i klassen.  

Ei ekstra oppgåve til dei yngste elevane:
Lag ei teikning som passar til kvar av songtekstane.

Ei ekstra oppgåve til dei eldste elevane:
Diskuter korleis dei to tekstane får fram korleis folket ser på seg sjølv.  

Ressursar

På Allkunne.no finn du Samefolkets song. Det er opphavleg eit dikt skrive av Isak Saba i 1906. Diktet vart tonesett av Arne Sørli, og i 1986 vart songen vedteken som samisk nasjonalsong. Teksten er omsett til nynorsk av Jon Eldar Eldejord.

På nettsidene til Ivar Aasen-tunet finn du også temasider om Nordmannen:
På denne sida finn du Nordmannen av Ivar Aasen frå 1875, både i original rettskriving og i modernisert rettskriving ved Ivar Grimstad og Terje Aarset. 

Kompetansemål

Kompetansemål frå læreplan i norsk (NOR1-05):

Etter 7. trinn: presentere egne tolkinger av personer, handling og tema i et variert utvalg av barne- og ungdomslitteratur på bokmål og nynorsk og i oversettelse fra samisk

Etter 10. trinn: gi eksempler på og kommentere hvordan samfunnsforhold, verdier og tenkemåter framstilles i oversatte tekster fra samisk og andre språk

Etter Vg3 – studieforberedende utdanningsprogram: gjøre rede for trekk ved samisk språk og kultur og konsekvenser av norsk språk- og fornorskingspolitikk

Kjelder

Nettstader:
https://www.allkunne.no/
https://www.aasentunet.no/