«God i både nynorsk og bokmål allereie på barnesteget?» Dette er tittelen på ein artikkel Benthe Kolberg Jansson og underteikna publiserte i Norsklæraren 1/2017.
Ifølgje Læreplanen skal alle elevar kunne dei to målformene, nynorsk og bokmål, like godt. Dei skal så å seie vere tospråklege i skriftleg norsk. Vi veit at gjeldande undervisningspraksis for sidemålet mange stader har mykje til felles med tradisjonell framandspråkopplæring.
Den språkdelte kulturen i Noreg har prega kulturdebatten, språkutviklinga og læreplanane i over hundre år. Det er difor heilt på sin plass at «kulturelt og språkleg mangfald» er framheva som ein sentral verdi i utkastet til ny generell del av læreplan. Men underleg nok utan at omgrepa «nynorsk» og «bokmål» blir nemnde i det heile.
Å læra bokmålsbrukarar nynorsk er ein kunst, slik all undervising er kunst: Det krev kunnskap og øving, prøving og feiling. Likevel er det ikkje til å koma frå at nynorskundervisinga vert rekna som ei særskilt krevjande kunstart som ofte tek motet frå folk. Finst det nokon veg ut or uføret?
Du høyrer sjeldan om dei. Du ser dei heller ikkje så ofte. Men dei er der ute – i kvar ein einaste krik og krok i dette langstrekte landet. Kvar dag jobbar dei utrøytteleg for at barn og ungdom skal bli glade i å lese. Eg snakkar sjølvsagt om dei verkelege heltane – bibliotekarane og lærarane.
Det er gjort ei rekkje studiar som viser samanheng mellom talemål og identitet, der språket blir brukt for å signalisere kven vi er eller ønskjer å vere. Men kva drivkrefter ligg bak når skuleungdom med nynorsk som opplæringsmål skal velje hovudmål i vidaregåande skule? Er dette også eit spørsmål om kven og kva dei vil bli identifiserte med?
