Å snakke om språk

Kunnskap om den norske språkhistoria gir elevane ei betre forståing for kvifor dei må lære seg begge skriftspråka, og kvifor det er viktig for eit demokrati å ta vare på det språklege mangfaldet.

Ein plakat med gode råd og tips til opplæring i nynorsk som sidemål.

Dette undervisningsopplegget syner korleis ein kan arbeide med språket i elevtekstane, og det kan brukast i alle tekstar elevane skal skrive.

La elevane skrive språkbiografien sin. Snakkar dei ei dialekt som dei alltid har snakka, eller har dei endra talemålet sitt? Korleis snakkar foreldra og besteforeldra deira? Kor mange språk kan dei sjølv, både munnleg og skriftleg?

I dette undervisingsopplegget skal elevane utforske nokre av dei nye orda i språket vårt og få ei betre forståing for språket i endring. Undervisingsopplegget tek utgangspunkt i kjerneelementet språket som system og moglegheit.

Gode språksamtalar i klasserommet fremjar læring. I desse teikneseriane viser me døme på korleis du som lærar kan få til utforskande samtalar om språklege fenomen på nynorsk.

Lappar med setningsledd i ulike fargar som kan kopierast opp og klippast ut, slik at elevane kan setje saman setningar. Då har ein høve til å diskutere skilnaden mellom setningsledd og semantikk. Ei setning kan vere grammatisk riktig sjølv om innhaldet ikkje gjev meining. Setninga «Katten køyrer fårikål» er ei setning med subjekt, verbal og objekt, men innhaldet er ikkje semantisk rett.

I denne ressursen skal elevane reflektere over korleis vi brukar språket vårt som ein haldningsmarkør i møte med omverda. Deretter skal dei utforme plakatar (samansette tekstar) der dei rokkar ved dei stereotypiske språklege framstillingane av kjønna.

Praksiseksempel med vekt på å sjå korleis ein kan få elevane merksame på språket i tekstane dei skriv, og på å skape ein klasseromskultur der ein snakkar om språk.

Rask gjennomgang av språkhistoria kan gjere det lettare for elevane å få oversikt og sjå samanheng.